Για τον Νικόλαο Κάλας: Διεθνές Συμπόσιο
Αθήνα, 21-22 Οκτωβρίου 2016
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ
Ποιητής, κριτικός, θεωρητικός της τέχνης, επιμελητής εκθέσεων – ο Νικόλαος Κάλας αυτοχαρακτηριζόταν «νομάς σοφός». Σε διαρκή επαφή με την αιχμή της πρωτοπορίας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, το πολυσχιδές και διεπιστημονικό γραπτό έργο του πηγάζει από ένα ευρύ φάσμα ενασχολήσεων: τη διαμόρφωση του ελληνικού μοντερνισμού, τη σχέση τέχνης και πολιτικής, τον υπερρεαλισμό, τους πρωτόγονους πολιτισμούς, την ανθρωπολογία, την Pop Art, το πορτογαλικό μπαρόκ, το έργο του Hieronymus Bosch (αντικείμενο του magnum opus του Κάλας, που παραμένει ανέκδοτο).
Με σημείο εκκίνησης τις πολιτικές διαμάχες και τις πολεμικές που σηματοδότησαν τον ελληνικό μεσοπολεμικό μοντερνισμό, ο Νικόλαος Κάλας, πολύγλωσσος και κοσμοπολίτης, συντάχθηκε με τις θεωρητικές αναζητήσεις και πολιτικές θέσεις του André Breton στο Παρίσι στο τέλος της δεκαετίας του 1930, όπου και εξέδωσε τη θεωρητική μελέτη Foyers d’Incendie [Εστίες Πυρκαγιάς]· ο Breton αναγνώρισε στον Κάλας ένα από τα πιο λαμπρά πνεύματα της εποχής του και, λίγο αργότερα, από την έναρξη του δεύτερου παγκoσμίου πολέμου, ο Κάλας αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους διαύλους επικοινωνίας των υπερρεαλιστών με πρωτοποριακούς κύκλους καλλιτεχνών και κριτικών στη Νέα Υόρκη. Τη μεταπολεμική περίοδο, ο Κάλας δραστηριοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη κυρίως ως τεχνοκριτικός, συνεργάστηκε με ποιητές όπως ο William Carlos Williams, επιμελήθηκε εκθέσεις και διατηρούσε επαφή με συλλέκτες και γκαλερίστες όπως η Peggy Guggenheim, η Marian Goodman και ο Αλέξανδρος Ιόλας, καθώς και με καλλιτέχνες όπως ο Barnett Newman, ο Jasper Johns, ο Robert Rauschenberg, ο John Cage και ο Marcel Duchamp.
Το συμπόσιο αυτό απευθύνεται σε ερευνητές από τα πεδία της ιστορίας και θεωρίας της τέχνης, της λογοτεχνίας, της θεωρητικής σκέψης και των εικαστικών τεχνών, και επιδιώκει να παρουσιάσει νέες προσεγγίσεις στο πολυσχιδές έργο του Κάλας, αλλά και να αναδείξει πτυχές που έχουν είτε παραγνωριστεί είτε ελάχιστα μελετηθεί. Το συμπόσιο στοχεύει σε μια πολύπλευρη αποτίμηση, που θα απηχεί τη διεπιστημονικότητα του ίδιου του Κάλας.
Οι διοργανωτές προσκαλούν σε υποβολή προτάσεων για εισηγήσεις (διάρκειας 20’) στις παρακάτω θεματικές περιοχές:
Το πρώιμο έργο του Κάλας στα ελληνικά
Το ποιητικό έργο του Κάλας
Η πολιτική σκέψη και δράση του Κάλας
Ο Κάλας και η ψυχανάλυση: η επίδραση της ψυχανάλυσης στην ποίηση και στην τέχνη
Ο Κάλας και ο υπερρεαλισμός, σε συνάρτηση με τον εκλεκτικισμό της σκέψης του
Οι σχέσεις του Κάλας με την εικαστική σκηνή των ΗΠΑ την περίοδο του ψυχρού πολέμου
Οι σχέσεις του Κάλας με τους καλλιτέχνες του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, τον Barnett Newman και άλλες αναδυόμενες μορφές στην εικαστική σκηνή της Ευρώπης και των ΗΠΑ, όπως ο Jasper Johns, ο Marcel Broodthaers, η Chryssa, ο Takis, ο George Brecht, το κίνημα Fluxus, ο John Cage κ.ά.
Τα δημοσιευμένα κείμενά του σε περιοδικά τέχνης όπως το View, το Tiger’s Eye, το Artforum, το Art Magazine, κ.ά.
Η αρθρογραφία του στο Village Voice
Το διδακτικό και εκπαιδευτικό έργο του Κάλας
Οι επιδράσεις από το χώρο της ανθρωπολογίας και οι συνεργασίες του με τη Margaret Mead και τη Ruth Benedict
Οι σχέσεις του με τον André Breton, τον Georges Bataille και το Collège de sociologie
Η συλλογή έργων τέχνης του Κάλας
Επιμέλειες εκθέσεων και οι δραστηριότητές του ως καλλιτεχνικού διευθυντή
Οι συνεργασίες του με την Peggy Guggenheim, τη Marian Goodman, τον Lawrence Alloway και
άλλους ιδιοκτήτες γκαλερί, επιμελητές και συλλέκτες
Το ανέκδοτο magnum opus για τον Hieronymus Bosch
Το ενδιαφέρον του για το μπαρόκ
Ο Κάλας σε αντίστιξη με το πνεύμα του καιρού του: η γενεαλογία της σκέψης του και οι εκλεκτικές συγγένειες με μορφές της δυτικής σκέψης, από τον Παύλο έως τη γενιά των Beat ποιητών
Το συμπόσιο θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο μιας σειράς εκδηλώσεων που θα περιλαμβάνουν εικαστικές εγκαταστάσεις σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών, καθώς και σειρά εργαστηρίων ανοιχτών και στο ευρύ κοινό. Όλες οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν υπό την αιγίδα του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
Την εναρκτήρια διάλεξη θα δώσει η Mary Ann Caws, Διακεκριμένη Καθηγήτρια Αγγλικής, Γαλλικής Φιλολογίας και Συγκριτικής Γραμματολογίας, The Graduate School of the City University of New York με την υποστήριξη του Terra Foundation for American Art.
Οι προτάσεις καθώς και σύντομο βιογραφικό σημείωμα (150 λέξεων) πρέπει να υποβληθούν ηλεκτρονικά στη διεύθυνση
Προθεσμία υποβολής προτάσεων: 30 Απριλίου 2016
Γλώσσες του συνεδρίου: Αγγλικά και Ελληνικά
Διοργανωτές
Σταματίνα Δημακοπούλου ‒ επίκουρη καθηγήτρια Αμερικανικής Λογοτεχνίας και Πολιτισμού, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Βασιλική Κολοκοτρώνη ‒ καθηγήτρια Αγγλικής Λογοτεχνίας, Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης
Ειρήνη Μαρινάκη ‒ ιστορικός τέχνης, διδάκτωρ, Τhe London Consortium, University of London
Τερέζα Παπαμιχάλη ‒ εικαστικός, υποψήφια διδάκτωρ, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών Βαρσοβίας
Κωνσταντίνος Στεφανής ‒ ιστορικός τέχνης, Συλλογή Φινόπουλου, Μουσείο Μπενάκη·· διδάκτωρ, Τhe London Consortium, University of London.
Το συμπόσιο θα διεξαχθεί στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών σε συνεργασία με τον Βασίλη Βλασταρά.